Çalışmamızda, tüm vücuda uygulanan iyonize radyasyonun, sıçan pineal bezinde yaptığı ince yapı düzeyindeki dejeneratif değişiklikler ve melatoninin (MLT) olası koruyucu etkisi, elektron mikroskobik ve kronobiyolojik olarak araştırılmıştır. Bu amaçla toplam 48 adet erkek Wistar albino sıçan kullanılmıştır. Araştırmamızda, kontrol (K), tüm vücut radyasyon (TVR) ve tüm vücut radyasyon+melatonin (TVR+MLT) grupları, sabah ve akşam olmak üzere günün iki farklı saatinde çalışılarak toplam 6 deney grubu oluşturulmuştur. TVR grubundaki deneklere 8 Gy subletal (öldürücü dozun altında) radyasyon, 60Co (sağaltıcı aygıt Chisostat, açığa çıkarma hızı 0.29 Gy.dak-1) kaynağı ile deneklerin derilerinden 80 cm uzaklıktan, akşam (21.00) ve sabah (09.00) uygulanmıştır. MLT ise radyasyon verilmesinden once (10 mg/kg), hemen sonra (20 mg/kg) ve 24 saat sonra (10 mg/kg) olmak üzere intraperitoneal olarak uygulanmıştır. İnce yapı düzeyinde mitokondriyon ve pinealosit çapları ölçülmüş ve organel özellikleri histolojik olarak değerlendirilmiştir. Radyasyon uygulamasından en çok akşam grubunun etkilendiği ve melatoninin bu dejeneratif etkileri ortadan kaldırdığı, çok büyük bir farklılık olmamakla beraber TVR+MLT sabah grubunun daha iyi durumda olduğu saptanmış ancak, iki melatonin grubu arasında anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir. Farklı organeller açısından olsa da, sıçan pineal bezinin, iyonize radyasyonun neden olduğu zedelenmeye akşam daha duyarlı olduğu, buna karşın, MLT uygulamasının oluşturduğu sağaltıcı etkide, sabah ve akşam arasında bir fark olmadığı düşünülmüştür. [ABSTRACT FROM AUTHOR]