Wprowadzenie: Rak jelita grubego to często występujący nowotwór złośliwy, którego rozwojowi można zapobiec wykonując kolonoskopię przesiewową nastawioną na wykrywanie mało zaawansowanych raków i gruczolaków jelita grubego. Celem pracy jest przedstawienie ogólnej charakterystyki wykonywanego w Klinice Gastroenterologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum w Bydgoszczy programu badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego w latach 2000-2009. Materiał i metody: Badaniem objęto 1442 osoby w wieku 40-65 lat. Wszyscy mieli wykonaną kolonoskopię w ramach programu badań przesiewowych w latach 2000-2009. Dokonano analizy niektórych czynników demograficznych uczestników programu przesiewowego oraz oceny przygotowania do badania, jego przebiegu, a także stopnia oczyszczenia jelita grubego, osiągalności kątnicy, wykrywalności nieprawidłowości, w tym szczególnie raków i gruczolaków. Wyniki: Wśród badanych przeważały kobiety mieszkające w dużym mieście. Na kolonoskopię przesiewową kierowali lekarze lub osoby zgłaszały się spontanicznie dowiadując się o tym badaniu profilaktycznym z mediów lub od znajomych. Kolonoskopia u 1192 (82,7%) osób była wykonana w znieczuleniu po doustnie podanym leku sedatywnym. Nie obserwowano żadnych istotnych powikłań związanych z wykonaną kolonoskopia. Kąt-nicę osiągnięto u 92,2% osób. Stwierdzono u 6 pacjentów raka, a u 5 polip złośliwy. Polipa/polipy wykryto u 373 (25,9%) badanych, w tym obecność gruczolaków stwierdzono u 22,4% mężczyzn i 14,2% kobiet. Większość badanych dobrze tolerowała kolonoskopię przesiewową, a przygotowanie badania uznawała jako nieuciążliwe. Wnioski: Kolonoskopia przesiewowa dla wczesnego wykrywania nowotworów jelita grubego jest badaniem bezpiecznym, dobrze tolerowanym, a przygotowanie do niej nie jest uciążliwe. Osiągalność kątnicy oraz wykrywalność raków, polipów złośliwych i gruczolaków wraz z ich usuwaniem była zbliżona do uśrednionych wyników ze wszystkich ośrodków realizujących program badań przesiewowych w Polsce. Dbanie o jakość badania przesiewowego, wzrost umiejętności endoskopistów, coraz lepsze oczyszczenie jelita oraz doskonalsza aparatura przyczyniają się do uzyskiwania z roku na rok coraz lepszych wyników określonych w wytycznych dla programu badań przesiewowych. [ABSTRACT FROM AUTHOR]