Streszczenie Zespol Retta (RTT) jest postepującą chorobą zaburzającą rozwoj ukladu nerwowego, ktora jest dziedziczona w sposob dominujący sprzezony z chromosomem X. Objawy kliniczne obserwuje sie niemal wylącznie u pacjentow plci zenskiej. Zespol Retta stanowi jedną z najczestszych przyczyn niepelnosprawności intelektualnej u kobiet. RTT charakteryzuje sie pozornie prawidlowym rozwojem przez pierwsze miesiące zycia, po ktorym nastepuje zahamowanie rozwoju neurologicznego, a nawet regresja nabytych umiejetności. Oprocz klasycznej formy RTT rozroznia sie warianty choroby o roznym stopniu nasilenia cech klinicznych. U chorych z zespolem Retta identyfikuje sie mutacje w genie MECP2, ktory koduje represor transkrypcji MeCP2. Bialko MeCP2 dziala specyficznie w centralnym ukladzie nerwowym, kontrolując ekspresje genow, ktorych produkty są niezbedne do jego prawidlowego funkcjonowania. Dotychczas wykryto 490 roznych mutacji w genie MECP2; prawie wszystkie pojawiają sie de novo. Patogenne mutacje w genie MECP2 identyfikowane są u okolo 80–90% pacjentow z klasycznym zespolem Retta oraz u 20–40% chorych z wariantami tego zespolu. U niektorych pacjentow z fenotypem odpowiadającym nietypowym formom RTT mogą wystepowac mutacje w innych genach: CDKL5, NTNG1 oraz FOXG1. Podstawą diagnostyki molekularnej zespolu Retta jest analiza czterech egzonow genu MECP2 pozwalająca na identyfikacje drobnych mutacji oraz zastosowanie technik umozliwiających identyfikacje duzych przegrupowan w genie MECP2 i sąsiadującym regionie Xq28. Badania molekularne, ktore od 2002 roku wykonuje sie w Zakladzie Genetyki Medycznej IP-CZD w Warszawie, doprowadzily do identyfikacji mutacji w genie MECP2 u 77 dziewczynek i jednego chlopca. Analiza molekularna genu MECP2 w wielu przypadkach pozwala na potwierdzenie klinicznego rozpoznania zespolu Retta, jednak wysokiej wykrywalności mutacji w tym genie mozna oczekiwac tylko u pacjentow z klasyczną formą RTT.